Protestantse Kerk
Doorgaan naar hoofdinhoud
Vindplaats van geloof, hoop en liefde

Met kinderen in gesprek over respect en veiligheid

Pijl naar links Ideeën

Je veilig voelen is erg belangrijk. Hoe oud je ook bent, je wilt er graag bij horen. Je wilt dat er binnen een groep respectvol met jou en met anderen wordt omgegaan. In deze werkvorm gaan jullie aan de slag met respect als onderdeel van veiligheid.

Kies telkens één werkvorm die jou(w groep) het meest aanspreekt onder introductie, verdieping en verwerking.

Doelen

  • De jongeren verwoorden wanneer zij zich veilig voelen in een groep.
  • De jongeren verkennen wat het voor hen betekent om respectvol met elkaar om te gaan.
  • De jongeren ontdekken wat er in de bijbel staat over respect.

Introductie - werkvorm 1: Woordweb

Duur:
15 min

Nodig:

  • twee grote papieren (A3)
  • post-its
  • pennen/stiften.

Schrijf op het ene papier ‘veilig’, op het andere papier ‘niet veilig’. 

Vraag de jongeren waar zij aan denken bij de woorden ‘veilig’ en ‘niet veilig’.

Geef alle jongeren een pen of stift en een aantal post-its. Laat hen hun associaties op de post-its schrijven. Neem ongeveer vijf minuten de tijd hiervoor. Vraag de jongeren daarna hun associaties op het grote papier op te plakken. 

Ga met elkaar in gesprek over wat de jongeren hebben opgeschreven. Misschien hebben de jongeren grote dingen opgeschreven (zoals: oorlog/vrede, natuurrampen, etc.) Probeer het nu kleiner te maken door de jongeren te vragen waar zij aan denken als het gaat over ‘veilig’ en ‘niet veilig’ in relatie tot de groepen waartoe zij behoren. Bijvoorbeeld: je schoolklas, sportteam, familie of jeugdgroep. Wanneer voelen de jongeren zich veilig in een groep?

Pak 2 nieuwe grote papieren. Schrijf op de een: ‘veilig in een groep’ en op de ander: ‘niet veilig in een groep’. Welke post-its die de jongeren eerder hebben opgehangen, zijn hier ook van toepassing? Plak die op de nieuwe papieren.  Welke niet? Laat die op de eerste papieren hangen.

Moeten er nog andere dingen genoemd worden die er nog niet staan? Schrijf die op een nieuwe post-it en plak die op het grote papier erbij.

Als er volgens jou als leiding nog aspecten ontbreken, kun je natuurlijk zelf ook een bijdrage leveren.

Introductie - werkvorm 2: Respect


Duur:
15 min

Nodig:

  • pennen
  • papier

Verdeel de groep in twee- of drietallen. Laat elk tweetal of drietal in twee minuten een eigen definitie van ‘respect’ formuleren en op schrijven.

Na twee minuten vraag je elke groep wat zij hebben geschreven. Zijn er overeenkomsten of verschillen tussen de groepen? Ga over de verschillen/overeenkomsten met elkaar in gesprek.

Laat dezelfde groepen nu een definitie van ‘veiligheid’ formuleren. Ze krijgen weer twee minuten de tijd.

Inventariseer vervolgens de antwoorden van de groepen.

Zien de jongeren overeenkomsten tussen ‘respect’ en ‘veiligheid’? Ga hierover met elkaar in gesprek: wat hebben die twee met elkaar te maken?

Verdieping - werkvorm 1: De gulden regel

Duur:
15 min

Nodig:

  • Bijbel
  • telefoon met internet
  • pennen/stiften die goudkleurig schrijven
  • papier
  • andere knutselspullen.

Gespreksvragen: 

  • Ken je de gulden regel? Hoe luidt die volgens jou? 
  • Waar ken je het van? 
  • Als je het niet kent, zoek het eens op!

Lees met elkaar Matteüs 7:12

  • Wat betekent dit vers volgens jou?
  • Kun je uitleggen wat dit vers met veiligheid en respect te maken heeft?
  • Ben je het met dit vers eens? Wat zou er eventueel anders moeten of weggelaten/toegevoegd moeten worden volgens jou?

Hoe zou jouw eigen gulden regel er uit zien? Schrijf deze op met een gouden pen of stift en versier het papier.

Misschien mogen jullie gulden regels wel in de kerk hangen! Bijvoorbeeld in de hal of in de ruimte waar vaak koffie gedronken wordt. Overleg dit met de koster.
Of misschien denk je dat je ouders, broers of zussen veel aan deze regel zullen hebben. Neem het dan mee naar huis en hang het op een prominente plaats op.

Verdieping - werkvorm 2: David en Jonathan

Duur:
15 min

Nodig:

  • Bijbel
  • telefoon met internet

Een mooi voorbeeld uit de bijbel van twee mensen die elkaar vertrouwen en respect naar elkaar tonen is het verhaal over David en Jonathan. David en Jonathan waren goede vrienden, maar David werd bedreigd door de vader van Jonathan, koning Saul. Samen bedenken ze een plan waarmee Jonathan aan David kan laten weten of hij veilig is of niet. Zo kan David op tijd vluchten.

Gespreksvragen:

  • Wat voor plan hadden David en Jonathan?
    Je kunt het eventueel opzoeken in 1 Samuel 20.
  • Waaraan kun je merken dat David Jonathan vertrouwt?
  • Waaraan kun je merken dat David en Jonathan goede vrienden zijn?
  • Wat hebben vriendschap en vertrouwen volgens jou met elkaar te maken?

Lees met elkaar 1 Samuel 20: 35-42. 

  • David buigt drie keer diep voor Jonathan. Waarom deed hij dat denk je?
  • Als jij respect voor iemand hebt, hoe laat je dat dan zien?
  • Bij wie voel jij je veilig en vertrouwd?


Verwerking - Werkvorm 1: Laat zien dat je respect hebt!

Duur:
5 min + in de week

Nodig:

  • pen en papier
  • whatsappgroep

Hoe laat jij aan anderen zien dat je hen respecteert? Maak met elkaar een lijst van dingen die je kunt doen.

Bedenk nu voor jezelf wat jij van deze lijst in de komende week gaat uitvoeren. Je kunt elkaar op de hoogte houden van je respect-acties in jullie appgroep.

Verwerking - werkvorm 2: Samenwerken

Duur:
20 min

Nodig:

  • spel om te spelen 

Om goed met elkaar te kunnen samenwerken heb je wederzijds respect nodig. 

Speel een willekeurig spel met elkaar (bijvoorbeeld 30-seconds).

Geef een van je jongeren van tevoren de opdracht zich respectloos te gedragen, zonder aan de anderen te laten horen wie jij hiervoor vraagt. Geef deze jongere de opdracht om bijvoorbeeld voor zijn beurt te praten, te lachen als iemand een verkeerd antwoord geeft of niet mee te spelen als het zijn beurt is. Spreek met elkaar de grenzen af.

Let op: Voordat jullie beginnen geef je de groep de opdracht om respectvol te spelen en je vertelt dat er één mol in het spel zit. Kunnen de jongeren ontdekken wie zich respectloos gedraagt?

Ga achteraf met elkaar in gesprek: Waar merkten de jongeren aan dat één iemand zich niet respectvol gedroeg? Wat had dat voor gevolgen voor het spel? En hoe voelden de anderen zich om met deze persoon samen te spelen, had het gevolgen voor hun gevoel van veiligheid? Hoe was het voor de jongere om respectloos te spelen?

Afsluiting

Ter afsluiting kun je werkvorm 1 onder ‘verwerking’ gebruiken of sluit af met een lied of met gebed. Liedsuggesties om te zingen/te luisteren:

Voorbeeldgebed
Vader in de hemel,
Wij danken u voor deze bijeenkomst. Wij danken u voor goede vrienden of familie bij wie wij ons veilig voelen. En wij vragen u: help ons respectvol met elkaar om te gaan en anderen in hun waarde te laten.
Amen.

Andere ideeën

binnen het programma Veiligheid