Gemeenten en diaconieën betalen jaarlijks een verplichte financiële bijdrage aan het bovenplaatselijke werk van de Protestantse Kerk en aan de Solidariteitskas. In de huidige regelingen blijken de lasten niet meer evenredig over gemeenten verdeeld. Daarom worden per 1 januari 2025 nieuwe grondslagen voor quotum en Solidariteitskas van kracht.
Uit de verplichte financiële bijdragen van protestantse gemeenten wordt het landelijke werk van de kerk betaald, waaronder het classicale en synodewerk, gemeenteopbouw, de begeleiding, scholing en nascholing van predikanten en kerkelijk werkers, het jeugdwerk, oecumene, en de ondersteunende activiteiten die het kerkenwerk mogelijk maken, zoals juridische zaken, financiën en de ondersteuning van gemeenten door het mobiliteitsbureau.
De laatste jaren bleek dat in de huidige regeling - die dateert uit 2003 - de lasten niet evenredig over de gemeenten verdeeld zijn. Daarom heeft de kleine synode op 15 maart jl. ingestemd met nieuwe grondslagen voor quotum en Solidariteitskas.
Nieuwe quotisatieregeling: elkaars lasten eerlijker delen
De jaarlijkse verplichte financiële bijdrage die gemeenten en diaconieën betalen aan het bovenplaatselijke werk van de Protestantse Kerk is nu gebaseerd op een vastgesteld percentage van de opbrengsten uit ‘levend geld’, onroerend goed en overig bezit, de zogenaamde quotisatieregeling. Het diaconaal quotum is daarnaast ook gebaseerd op aantallen belijdende leden.
Op verzoek van de kleine synode is er onder leiding van het bestuur van de dienstenorganisatie en in samenwerking met het Generale College voor de Behandeling van Beheerszaken (GCBB), VKB Kerkrentmeesters, de Federatie van Diaconieën en de financiële commissie Lutherse Traditie, een analyse gemaakt. Daaruit bleek dat in de huidige quotisatieregeling de lasten over alle gemeenten niet evenredig verdeeld zijn (de zogenaamde quotumdruk). Gemeenten met minder financiële middelen dragen nu relatief meer bij dan gemeenten met meer financiële draagkracht. In september 2023 heeft de kleine synode deze analyse vastgesteld en opdracht gegeven om de huidige quotisatieregeling te herzien, zodanig dat de lasten van ons kerk-zijn eerlijker en naar draagkracht over de gemeenten worden verdeeld.
Nieuwe grondslagen voor quotum …
In haar vergadering van 15 maart jl. heeft de kleine synode ingestemd met de nieuwe grondslagen voor quotum en Solidariteitskas. In de nieuwe quotisatieregeling gaan de totale baten van gemeenten en diaconieën als grondslag gelden. Doorzendcollectes, ongerealiseerde koersverschillen op effecten en herwaardering van materiële vaste activa zijn hiervan uitgezonderd. Omdat de grondslag wordt vergroot naar alle baten zal het quotumpercentage ten opzichte van het huidige percentage worden verlaagd. Dit betekent in de praktijk dat naar verwachting twee derde van de gemeenten minder gaat betalen en een derde meer. De laatste groep zijn veelal gemeenten met veel incidentele baten.
…. en voor de Solidariteitskas
Ook de regeling van de Solidariteitskas wordt aangepast. In de huidige situatie betalen gemeenten een vast jaarlijks bedrag van 5 euro per belijdend lid. Omdat het aantal belijdende leden van de Protestantse Kerk al jaren krimpt en de behoefte aan onderlinge solidariteit en ondersteuning toeneemt, wordt in de nieuwe regeling de bijdrage per gemeente berekend op basis van een promillage van het totale vermogen.
In de nieuwe situatie gaan gemeenten en diaconieën aan de Solidariteitskas bijdragen. Hierdoor kunnen diaconieën ook subsidie ontvangen uit de Solidariteitskas voor lokale diaconale projecten. Wanneer een gemeente of diaconie zelf al aantoonbaar solidair is met andere gemeenten of diaconieën, kan zij een korting of vrijstelling op de afdracht aan de Solidariteitskas ontvangen. Hiervoor wordt een richtlijn uitgewerkt die in de kleine synode van juni 2024 wordt vastgesteld. In deze vergadering worden ook het percentage voor de nieuwe quotisatieregeling en het promillage voor de bijdrage aan de Solidariteitskas vastgesteld op basis van de meerjarenraming van de landelijke kerk. Een speciale commissie van synodeleden is hier nauw bij betrokken.
De nieuwe regelingen zullen op 1 januari 2025 van kracht worden. Meer informatie en veelgestelde vragen zijn te vinden via protestantsekerk.nl/quotum.
