Normaal gesproken is zeemanspastor Leon Rasser te vinden in het Zeemanshuis in de Amsterdamse haven of aan boord van een van de schepen die de haven aandoen. Vanwege de coronacrisis is het Zeemanshuis echter gesloten en mag Rasser maar mondjesmaat op scheepsbezoek. Via online video’s vindt hij een manier om de zeevarenden te bemoedigen. Ook in deze Goede Week voor Pasen.
De werkplek van Leon Rasser, in dienst van het koopvaardijpastoraat, is momenteel thuis; schepen willen nu zo min mogelijk mensen aan boord. Bezoek op verzoek kan maar mondjesmaat plaatsvinden, en de regels hiervoor worden steeds aangescherpt. “Vorige week kon ik nog aan boord. Ik werd getemperatuurd bij de terminal en uiteraard gelden aan boord dezelfde regels als overal. Gisteren kreeg ik weer het verzoek van een zeevarende of ik langs kon komen. Er bleek een nieuwe regel ingesteld: de terminal moet van het schip een e-mail krijgen dat mijn komst gewenst is. De e-mail moet van de kapitein komen. De kapitein moet het weer neerleggen bij de scheepseigenaar. Je snapt het al, het bezoek ging niet door. Frustrerend is dat, vooral voor de zeevarende die er blijkbaar behoefte had om zijn hart te luchten. Het komt dan aan op bellen of chatten, maar dat is niet hetzelfde.”
Het is afzien
Het leven aan boord is geïsoleerd, en juist dat isolement wil de zeemanspastor doorbreken. “In andere tijden kan dat via het Zeemanshuis waar zeevarenden voor ontspanning terechtkunnen, maar ook via een bezoek aan boord met een luisterend oor. Of door het uitdelen van een simkaart om te kunnen bellen; zeevarenden hebben vaak geen gelegenheid om deze aan wal te kopen. Als ze even met hun familie kunnen praten, voelen ze zich weer beter. Veel zeevarenden hebben een contract voor negen maanden en zijn al die tijd van huis.”
Momenteel is er geen enkel verzetje. Zeevarenden kunnen nergens van boord, ze kunnen niet afgelost worden. “Verschillende van hen zitten al meer dan negen maanden op het schip, ze lopen op hun tandvlees. Bovendien maken ze zich zorgen over hun familie thuis.” Ook is er zorg om de eigen gezondheid. Op sommige schepen is corona vastgesteld, en de eerste doden zijn gevallen. “De schrik zit er goed in.” Daarnaast kunnen er grote financiële consequenties zijn. “Veel zeevarenden krijgen alleen betaald als ze op zee zijn. Voor matrozen bijvoorbeeld die nu niet kunnen varen omdat ze hun collega’s niet kunnen aflossen, raakt het geld op. Het is afzien, het is narigheid.”
Happy Easter
Rasser ondersteunt de zeevarenden momenteel door met hen te chatten en door het sturen van videopreken om hen te bemoedigen. Die video’s verlagen ook de drempel voor contact. “Ze nodigen uit voor gesprek. Wij Nederlanders zijn vaak terughoudend over ons geloof, maar in veel delen van de wereld is dat heel anders. Filipino’s bijvoorbeeld praten gemakkelijk over hun geloof en over God. Deze Goede Week en Pasen beleven ze als iets groots. Ze sturen digitale paaskaarten met daarop Happy Easter. Zo’n kaart is een goede aanleiding om het gesprek op gang te brengen. Momenteel is dat een chatgesprek.”
Rasser is deze dagen druk bezig om alle terminals in de Amsterdamse haven te bellen. “Ik wil heel graag een paasgroet aan boord brengen. Al kan ik maar iets afleveren aan de gangway, de loopbrug. Bij een aantal gaat het lukken, nu de andere nog.”
Aanleiding voor bezinning
Zeevarenden leven eigenlijk altijd in quarantaine, vindt Rasser. “Het is een heel geïsoleerd bestaan aan boord, ik vind dat we ons daarvan bewust moeten zijn. En ook van het feit dat meer dan 90% van al onze materiële zaken over zee vervoerd worden. Zeevarenden hebben vaak geen best bestaan. We hopen allemaal van harte dat deze periode met corona snel weer achter ons ligt. Maar laten we deze periode gebruiken om ons te bezinnen of we op de oude voet verder moeten. En of we dat nog wel willen. Dan is deze periode tenminste ergens goed voor geweest.”
Koopvaardijpastoraat
Leon Rasser werkt namens de Protestantse Kerk in de havens van Amsterdam-IJmond. In de havens van Rotterdam-Rijnmond werkt pastor Hélène Perfors. Zij werken samen met vrijwilligers, collega’s uit andere kerkgenootschappen en andere organisaties die zich richten op zeevarenden en hun omgeving, zoals de zeemanshuizen en de Nederlandse Zeevarendencentrale.
Fotograaf: Xander de Rooij
