In deze serie staan artikelen bij elkaar die behulpzaam zijn bij het beheren van de financiën van een gemeente.
Zie andere artikelen in deze serie
Het boekjaar 2023 is bijna ten einde. Dat betekent werk aan de winkel voor colleges van kerkrentmeesters, diaconieën en accountants. Bij het afronden van de administratie is het belangrijk te weten dat er drie nieuwe richtlijnen zijn.
Of het nu gaat om de aanvraag van een solvabiliteitsverklaring of het opstellen van de begroting voor het komend boekjaar: steeds meer gemeenten en diaconieën maken gebruik van een meerjarenraming. Er zijn enkele belangrijke aandachtspunten.
Gemeenten en diaconieën ondervinden de laatste tijd verschillende problemen met hun betalingsverkeer. Dat heeft te maken met de strengere regelgeving van Nederlandse banken in het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering.
Kerkelijke gemeenten hebben te maken met risico’s, met belangen van medewerkers en vrijwilligers, met waardevolle zaken. Voor de financiële gevolgen van risico’s die gemeenten zelf niet kunnen dragen, bieden verzekeringen een mogelijke oplossing. We noemen hier vier mogelijke verzekeringsoplossingen.
Elke protestantse gemeente, klein of groot, moet haar financiële zaken op orde hebben en daarover transparant zijn naar haar leden. Vanwege de verschillen in omvang van gemeenten heeft het Generale College voor de Behandeling van Beheerszaken (GCBB) een nieuwe richtlijn Controle Jaarverslaggeving PKN uitgebracht: een indeling naar risicoprofiel.
Wanneer een gemeente vacant is en geen predikant heeft, hoort er een consulent te zijn die de kerkenraad bijstaat. Vanaf 1 juli is er een nieuwe regeling voor de vergoeding van een consulent. Daarbij wordt rekening gehouden met drie verschillende situaties.
Vanaf vandaag is een aangepaste richtlijn beleggingen van kracht. Deze biedt meer ruimte om te beleggen in buitenlandse aandelen en kan leiden tot betere effectenportefeuilles. Het GCBB heeft deze aanpassing doorgevoerd na signalen dat de oude regeling te weinig ruimte bood aan gemeenten. De vernieuwde richtlijn is vanaf nu beschikbaar op de website van de Protestantse Kerk.
“Zonder bijdrage uit de Solidariteitskas hadden we dit niet kunnen doen.” Henk Kooi van de gereformeerde kerk ‘De Ontmoeting’ in Koog Zaandijk, vertelt hoe zijn kerk een belangrijk stap zette in verduurzaming. “We verwarmen de kerk nu met infraroodpanelen.”
Het is voorjaar en dat betekent voor kerkrentmeesters het opmaken van de balansen voor 15 juni en het klaarmaken van de ANBI-gegevens voor 1 juli. Voor bepaalde gemeenten en diaconieën binnen de Protestantse Kerk zijn nieuwe regels van kracht, waardoor de administratieve last wordt verlicht. In FRIS staat een handige uitleg voor het verwerken van voorzieningen en bestemmingsreserves op de begroting van je gemeente.
Als een gemeente vacant raakt, staat de kerkenraad voor een grote taak: een nieuwe voorganger zoeken die de gemeente op een goede manier kan leiden. Voordat die zoektocht begint moeten er een aantal financiële zaken geregeld zijn, zoals een solvabiliteitsverklaring. Vanaf 1 april 2022 is er hiervoor een nieuwe richtlijn van kracht.
Van heel kleine gemeenten en diaconieën binnen de Protestantse Kerk worden soms onevenredig veel gegevens en controles gevraagd in de kerkelijke administratie. Voor hen zijn er nu een aantal uitzonderingen gemaakt die ook in FRIS worden verwerkt. Ook heeft FRIS handige nieuwe mogelijkheden voor alle gemeenten.